Thông báo của tôi

Đặc trưng Tết 3 miền ở Việt Nam: Văn hóa và ẩm thực

Đặc trưng Tết 3 miền ở Việt Nam: Văn hóa và ẩm thực

Tết Nguyên Đán là ngày lễ truyền thống lớn nhất trong năm của người Việt Nam, là dịp để mọi người sum họp, gửi gắm yêu thương và cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng. Dù cùng chung một tinh thần đón Tết, mỗi vùng miền trên dải đất hình chữ S lại có cách đón Tết riêng biệt, thể hiện qua những nét văn hóa đặc trưng và ẩm thực độc đáo. 

Ở bài viết này, hãy cùng Ohi@ma khám phá những đặc trưng nổi bật của Tết ở 3 miền Bắc, Trung, Nam để hiểu thêm về bức tranh phong phú của ngày Tết Việt.

Xem thêm: TOP 7 món ăn ngày Tết: Nguồn gốc và ý nghĩa độc đáo

1. Tết miền Bắc: Trang nghiêm và tinh tế 

Văn hóa

Tết miền Bắc mang trong mình nét đẹp trang nghiêm, đậm chất cổ truyền, nơi mọi phong tục được gìn giữ trọn vẹn qua nhiều thế hệ. Những ngày cuối năm, người người tất bật dọn dẹp nhà cửa, sắm sửa bàn thờ tổ tiên với hoa đào tươi thắm, câu đối đỏ rực, và mâm ngũ quả đủ đầy. Đêm giao thừa – khoảnh khắc thiêng liêng chuyển giao giữa năm cũ và năm mới – là lúc mỗi gia đình thắp nén hương thơm, thành kính dâng lễ để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, đồng thời cầu mong một năm mới bình an. 

Không gian Tết miền Bắc rực rỡ sắc đỏ – sắc màu của may mắn và hạnh phúc. Sau giao thừa, các gia đình thường đi lễ chùa đầu năm để xin lộc, cầu may và gửi gắm những ước vọng tốt đẹp. Đây không chỉ là nét văn hóa, mà còn là sợi dây kết nối giữa con người với truyền thống và tâm linh trong những ngày đầu xuân.

Ẩm thực

Ẩm thực miền Bắc vào ngày Tết là sự tinh tế, cầu kỳ, với những món ăn mang đậm hương vị truyền thống:

  • Bánh chưng: Món bánh biểu tượng của Tết miền Bắc, được làm từ gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn, gói trong lá dong xanh, tượng trưng cho đất trời.

  • Dưa hành: Một món ăn kèm không thể thiếu, vị chua nhẹ của dưa hành giúp cân bằng vị giác khi thưởng thức các món béo ngậy như bánh chưng hay thịt đông.

  • Thịt đông: Được chế biến từ thịt lợn, mộc nhĩ, hạt tiêu, và đông lại tự nhiên trong tiết trời lạnh giá, món ăn này thể hiện rõ nét đặc trưng của khí hậu miền Bắc.

2. Tết Miền Trung: Mộc mạc và đậm đà

Văn hóa

Tết miền Trung gắn liền với sự giao thoa giữa hai miền Nam - Bắc,  giữa nét truyền thống cổ xưa và tinh thần giản dị, đầm ấm. Đây là vùng đất mang đậm dấu ấn lịch sử, vì thế phong tục Tết luôn được duy trì qua nhiều thế hệ.

Tết ở miền Trung là dịp để mọi người trở về quê nhà, quây quần bên gia đình. Dù cuộc sống có khó khăn, họ vẫn cố gắng chuẩn bị một cái Tết đủ đầy, trọn vẹn. Miền Trung chú trọng đến các nghi thức cúng bái tổ tiên. Trên bàn thờ, luôn bày biện cẩn thận hoa tươi, đèn nến và mâm ngũ quả, thể hiện lòng thành kính. Đặc biệt, người dân miền Trung thường có tục lệ đón giao thừa trong không khí ấm áp và nghiêm trang.

Với đặc điểm khí hậu khắc nghiệt, người miền Trung trân quý từng món quà từ thiên nhiên. Hoa cúc vàng, quất cảnh và bánh chưng vuông vức là những hình ảnh đặc trưng không thể thiếu trong ngày Tết.

Trong dịp Tết miền Trung, người dân rất chú trọng đến các kiêng kỵ để tránh xui xẻo và mang lại may mắn cho năm mới. Họ kiêng quét nhà vào mùng 1 vì sợ quét đi tài lộc, tránh làm vỡ đồ vật vì cho rằng đó là điềm đổ vỡ, không thuận hòa. Ngoài ra, không vay mượn, không nói những lời xui rủi và không tranh cãi để duy trì không khí hòa thuận, đón một năm mới bình an, thịnh vượng.

Ẩm thực

Ẩm thực Tết miền Trung đa dạng và mang nét đặc trưng riêng, thể hiện tinh thần tiết kiệm nhưng không kém phần cầu kỳ.

  • Bánh tét: Khác với bánh chưng miền Bắc, bánh tét miền Trung có hình trụ dài, được gói bằng lá chuối và nhân đậu xanh, thịt heo. Màu sắc rực rỡ của nhân bánh tượng trưng cho sự no đủ.

  • Nem chua và tré: Đây là món ăn quen thuộc trong mâm cỗ Tết, có vị chua cay đặc trưng, kích thích vị giác.

  • Dưa món: Kết hợp giữa củ kiệu, cà rốt, đu đủ và các loại rau củ khô, dưa món miền Trung giòn tan, chua ngọt, giúp cân bằng khẩu vị trong bữa ăn nhiều thịt cá.

Cách bày biện mâm cỗ: Mâm cỗ Tết miền Trung được bày biện trang trọng, gồm các món mặn, món ngọt và các loại bánh truyền thống. Đặc biệt, mọi thứ đều được sắp xếp gọn gàng, thể hiện sự ngăn nắp và chu đáo của người dân nơi đây.

3. Tết Miền Nam: Phóng khoáng và đa dạng

Văn hóa

Tết miền Nam mang trong mình tinh thần phóng khoáng, rộn ràng và tràn ngập sắc thái vui tươi. Hình ảnh hoa mai vàng rực rỡ – biểu tượng của mùa xuân phương Nam – như thắp sáng từng góc phố, trở thành nét đặc trưng không thể thiếu trong mỗi dịp Tết. Người miền Nam còn gìn giữ tục bày mâm ngũ quả độc đáo với "cầu dừa đủ xoài," thể hiện mong ước sung túc, đầy đủ trong năm mới.

Không khí Tết nơi đây ngập tràn sự náo nhiệt và tươi vui. Các gia đình quây quần bên nhau, cùng chơi những trò dân gian như lô tô đầy ắp tiếng cười, hoặc dạo chợ hoa xuân rực rỡ để hòa mình vào sắc xuân tươi thắm. Đối với người miền Nam, Tết không chỉ là dịp đoàn tụ mà còn là những khoảnh khắc sống trọn từng niềm vui, cùng chia sẻ sự lạc quan và hy vọng cho một năm mới nhiều điều tốt đẹp.

Ẩm thực 

Ẩm thực miền Nam vào dịp Tết mang hương vị đa dạng và thiên về sự ngọt ngào, dễ ăn:

  • Bánh tét lá cẩm: Một biến tấu đặc sắc của bánh tét, với lớp nếp màu tím từ lá cẩm, tạo nên món ăn không chỉ ngon miệng mà còn đẹp mắt.

  • Thịt kho hột vịt: Món ăn đậm đà với thịt lợn ba chỉ và trứng vịt được kho mềm cùng nước dừa, tượng trưng cho sự trọn vẹn, đoàn viên.

  • Củ kiệu tôm khô: Một món ăn khai vị giòn ngon, thường được dùng kèm với cơm hoặc bánh tét, làm tăng hương vị cho bữa ăn ngày Tết.

Tổng kết

Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp để đoàn viên gia đình mà còn là khoảnh khắc thiêng liêng để mỗi người con đất Việt nhìn lại, gìn giữ và tự hào về những giá trị văn hóa, ẩm thực truyền thống của quê hương. Trong từng phong tục, từng món ăn ngày Tết đều chất chứa tình cảm sâu sắc, lòng biết ơn đối với tổ tiên, niềm hy vọng vào một năm mới bình an, hạnh phúc và sự gắn bó không gì thay thế được của tình thân.

Dù ở đâu, Tết luôn là dịp để chúng ta quay về với những giá trị thân thuộc, những hương vị quê nhà đầy ấm áp và yêu thương. Với Ohi@ma, bạn không chỉ tìm thấy những món quà đậm đà sắc Tết Việt mà còn cảm nhận được trọn vẹn sự gắn kết, yêu thương trong từng bữa ăn gia đình. "Tết chọn Ohi@ma, bếp trọn hương vị quê nhà" – cùng Ohi@ma giữ gìn những truyền thống đẹp và lan tỏa niềm vui Tết đến mọi miền!

Trí Hiếu

Đang xem: Đặc trưng Tết 3 miền ở Việt Nam: Văn hóa và ẩm thực