Tổng quan về Nghị định 117/2025
Nghị định 117/2025/NĐ‑CP được Chính phủ ban hành ngày 09/06/2025 và có hiệu lực từ 01/07/2025, nhằm siết chặt quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử và nền tảng số do hộ gia đình, cá nhân thực hiện (Thư Viện Pháp Luật, 2025).
Trong đó, các sàn như Shopee, Lazada, TikTok Shop, Tiki và các nền tảng số có khả năng thực hiện thanh toán trực tiếp buộc phải thực hiện khấu trừ và nộp thay cho người bán các khoản thuế GTGT và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) phát sinh trong giao dịch thương mại điện tử.
(Các điểm mới của Nghị định 117/2025/NĐ-CP)
Các vấn đề đối với Nghị định 117/2025
Rủi ro trùng lặp nghĩa vụ thuế và xuất hóa đơn tập trung
Chia sẻ từ ông Nguyễn Lê Thái Hòa, Giám đốc Công ty TNHH Hòa Mai, hiện tại đang quản lý và vận hành thương hiệu Ohiama trên sàn TMĐT, cho biết ông đánh giá cao việc chính sách này giúp giảm số lần kê khai, giúp người bán yên tâm tập trung vào chất lượng sản phẩm.
Tuy nhiên, ông bày tỏ một số lo ngại: việc người bán không biết được thông tin cụ thể người mua nên chỉ có thể phát hành hóa đơn tập trung, bao gồm VAT của cả tháng. Hơn nữa, ông không rõ liệu khi sàn đã nộp thuế thay trên doanh thu thì người bán còn phải lập hóa đơn và nộp thuế thêm cho cùng một lô hàng hay không.
Cơ chế hoàn thuế đối với giao dịch bị hủy/trả lại
Theo ông Nguyễn Văn Được – Tổng Giám đốc Công ty Kế toán Trọng Tín – Nghị định 117 cho phép sàn được bù trừ số thuế đã nộp khi có giao dịch hủy hoặc trả hàng (Hải Quan Online, 2025). Tuy nhiên, trong thực tế, nhiều sàn cần thời gian tích hợp hệ thống để xử lý bù trừ chính xác. Nếu không đồng bộ, người bán có thể gặp nguy cơ bị giữ lại hoặc tính sai mức thuế cần hoàn.
Người bán không sử dụng chức năng thanh toán vẫn phải tự kê khai
Chương III Nghị định quy định rõ ràng hộ và cá nhân sử dụng nền tảng nhưng không qua chức năng thanh toán của sàn (như nhận tiền COD, chuyển khoản riêng…) vẫn phải chủ động khai thuế theo mẫu 02 hoặc 03 và tự chịu trách nhiệm kê khai, nộp thuế đúng kỳ. Điều này tạo thêm gánh nặng thủ tục cho những người bán nhỏ, nhưng lại không được hưởng lợi từ cơ chế khấu trừ tự động của sàn.
Yêu cầu cung cấp thông tin định danh khiến người bán lo ngại về bảo mật
Nghị định buộc người bán phải cung cấp đầy đủ thông tin cá nhân như mã số thuế, chứng minh thư hoặc hộ chiếu theo quy định pháp luật (Nhân Dân, 2025). Trong khi một số sàn chưa có hệ thống đảm bảo an toàn thông tin nghiêm ngặt, người bán có thể lo ngại về rủi ro lộ lọt dữ liệu cá nhân, nhất là khi thông tin này được chia sẻ giữa nhiều bên, từ sàn đến cơ quan thuế.
Phân biệt hoạt động bán hàng khoán và việc kê khai doanh thu thực tế
Theo Cục Thuế, một số hộ kinh doanh trước đây chỉ áp dụng mức thuế khoán đã phải điều chỉnh sang phương pháp khai thuế theo doanh thu thực tế từng giao dịch, tự động thu từ sàn, thay vì áp mức khoán ổn định Việc chuyển đổi này gây xáo trộn lớn, nhất là với hộ đã quen cơ chế khai theo khoán và giờ phải cập nhật dữ liệu theo hóa đơn, sao kê ngân hàng hàng tháng. (Nhân Dân, 2024)
Một số đề xuất được đưa ra
Hoàn thuế với giao dịch bị hủy/trả lại
Theo Điều 6 của Nghị định, có quy định rõ:
"Đối với giao dịch bị hủy hoặc trả lại hàng, tổ chức quản lý nền tảng thương mại điện tử thực hiện bù trừ số thuế đã khấu trừ, nộp thay của giao dịch bị hủy hoặc trả lại hàng với số thuế phải khấu trừ, nộp thay của các giao dịch bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trong kỳ kê khai thuế đó"
Ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín, đánh giá rằng Nghị định 117 cho phép các sàn TMĐT thực hiện bù trừ số thuế đã khấu trừ với các giao dịch bị hủy hoặc trả lại hàng, điều này "giải tỏa nhiều băn khoăn của người nộp thuế, đảm bảo việc tính thuế sát với doanh thu thực tế và thuận lợi trong quá trình kê khai"
Chuyển từ thuế khoán sang khai doanh thu thực tế
Cục Thuế TP.HCM đánh giá rằng, với dữ liệu giao dịch từ sàn, hộ kinh doanh sẽ bắt đầu chuyển từ cơ chế thuế khoán sang hình thức kê khai doanh thu thực tế từng giao dịch, phù hợp với quy định. Dù gây xáo trộn lúc đầu, nhưng dài hạn giúp bảo đảm công bằng giữa các hộ, đồng thời tạo mặt bằng minh bạch hơn trong thị trường TMĐT, khiến việc so sánh hiệu suất kinh doanh và nghĩa vụ thuế dễ dàng hơn
Những lợi ích mà nghị định 117/2025 đem lại
Tạo điều kiện để người bán tập trung vào kinh doanh
Khi nghĩa vụ thuế được xử lý ngay trên sàn, người bán có thể yên tâm hơn về mặt pháp lý và tập trung phát triển sản phẩm, cải thiện trải nghiệm người mua. Ông Nguyễn Lê Thái Hòa, Giám đốc Công ty TNHH Hòa Mai, cho rằng quy định mới giúp giảm lo lắng trong kê khai thuế, đồng thời tăng hiệu quả kinh doanh và nâng cao chất lượng dịch vụ trên sàn
Giảm gánh nặng thủ tục hành chính cho hộ và cá nhân kinh doanh
Nghị định 117/2025 cho phép các sàn TMĐT thực hiện khấu trừ, kê khai và nộp thay thuế GTGT và thuế TNCN cho hộ và cá nhân kinh doanh ngay tại thời điểm phát sinh giao dịch. Nhờ đó, người bán không cần tự mình kê khai từng lần, giúp tiết kiệm đáng kể thời gian, công sức và chi phí liên quan đến tuân thủ thuế. EY Việt Nam đánh giá đây là một điểm tiến bộ lớn giúp chuẩn hóa nghĩa vụ thuế cho người bán nhỏ lẻ, nhất là những người thiếu chuyên môn kế toán (EY, 2025).
Tăng tính minh bạch và chống thất thu thuế trong TMĐT
Việc yêu cầu sàn TMĐT nộp báo cáo định kỳ hàng tháng về doanh thu, người bán, phương thức thanh toán… giúp cơ quan thuế có dữ liệu đồng bộ, hạn chế tình trạng khai thiếu hoặc không khai báo. Theo Global VAT Compliance, việc thu thuế tại nguồn qua nền tảng tạo điều kiện cho cơ quan chức năng dễ dàng đối soát, giảm tình trạng thất thu thuế trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh
Tạo sự công bằng giữa các loại hình kinh doanh
Trước đây, nhiều cá nhân kinh doanh TMĐT không kê khai thuế hoặc đóng thuế theo mức khoán thấp trong khi doanh thu thực tế lớn hơn nhiều, gây mất công bằng với doanh nghiệp truyền thống. Với Nghị định 117, nghĩa vụ thuế được căn cứ trực tiếp vào từng giao dịch cụ thể, tạo sân chơi bình đẳng hơn giữa các mô hình kinh doanh.
Nâng cao năng lực quản lý thuế trong nền kinh tế số
Các chuyên gia từ Baker McKenzie và PWC cho rằng, việc trao quyền cho sàn TMĐT thu và nộp thay thuế là cách tiếp cận hiện đại, phù hợp với thông lệ quốc tế và các mô hình kinh tế số như ở Hàn Quốc, Nhật Bản hay châu Âu. Nghị định 117 giúp Việt Nam bắt kịp xu thế, đồng thời hạn chế lỗ hổng pháp lý trong thuế TMĐT xuyên biên giới (Baker McKenzie, 2025).
